Wobec gospodarki zbiorowej

Jednym z elementów nowej polityki rolnej było tworzenie spółdzielni produkcyjnych.  Ich rozwój  odbywał się w Polsce etapami. Według D. Jarosza można wyróżnić trzy etapy;

1)    II połowa 1948 r. - I połowa 1950 r.

2)    II połowa 1950 r. - początek 1954 r.

3)     początek 1954 r.- październik 1956 r.[1].

          Pierwszy okres miał charakter przygotowawczy. Powstały wówczas zespoły spółdzielcze, stworzono również ramy instytucjonalno-organizacyjne tego ruchu. Od drugiej połowy 1950 r. tempo tworzenia spółdzielni znacznie wzrosło[2].

          11 listopada 1948 r. na posiedzeniu Biura Politycznego KC PZPR dokonano podziału kompetencji instytucji, które miały zajmować się rozwijaniem spółdzielczości produkcyjnej. Zgodnie z nimi, Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych miało przydzielić grunty i urządzić tereny spółdzielcze, zaopatrzyć spółdzielnie w środki produkcji, udzielać pomocy finansowej, szkolić personel, instruktorów rolnych, traktorzystów i mechaników[3] .

                    Na terenie gminy Gniewino istniały cztery spółdzielnie produkcyjne ( Gniewinio, Salino, Bychowo i Słajkowo )[4]. Według danych z referatu sprawozdawczego z 1952 r., gospodarstwa spółdzielcze zdobywały coraz większą przewagę nad gospodarstwami indywidualnych rolników. Możemy w nim dalej  przeczytać, że na wyróżnienie zasługuje spółdzielnia produkcyjna w Bychowie na odcinku uprawy zbóż pastewnych oraz spółdzielnia produkcyjna w Gniewinie przodująca w hodowli bydła i trzody chlewnej[5]. Spółdzielnia w Salinie nastawiona była na produkcję trzody chlewnej i płodów rolnych. W 1951 r. otrzymała ona dodatkowe tereny, tj. łąki i jezioro[6].

          W 1954 r. radni zobowiązali Spółdzielnię Produkcyjną w Gniewinie do usunięcia braków, tj. do wstawienia nowych szyb w oborze, wywiezienia gnojówki z oborników, usunięcia śmieci z niezabezpieczonych miejsc i zaopatrzenia apteczki[7].

          W związku z niechęcią mieszkańców gminy do gospodarki spółdzielczej radni próbowali przekonać ich o korzyściach z niej płynących[8]. Skutki akcji propagandowej przynosiły wymierne rezultaty, skoro w późniejszych dokumentach czytamy, że na terenie gminy były gromady, które miały możliwość gospodarowania zespołowego. Trudno było jednak przekonać ludność o płynących z niego korzyściach[9].  Niechęć mieszkańców gminy do tego rodzaju gospodarowania, GRN tłumaczyła tym, że w gminie  było dużo  wolnego gruntu. Zdarzało się, że gospodarze uprawiali je nieprawnie. W 1954 r. lokalne władze odkryły 94,72 ha takich gruntów[10]. Poniżej zamieszczone dane obrazują obszar gruntów użytkowanych przez rolników indywidualnych oraz przez spółdzielnie[11].

 

TABELA 15                          

Gospodarstwa

Obszar

Indywidualne

1555 ha

Spółdzielnie

1382 ha

Razem

2937 ha

                          

Poniżej zaprezentowana została tabela podająca ilość gruntu, jaki posiadały spółdzielnie produkcyjne[12].

 

TABELA 16

MIEJSCOWOŚĆ

ILOŚĆ ZIEMI

GNIEWINO

378 ha

BYCHOWO

374 ha

SALINO

138 ha

SŁAJKOWO

120 ha

                             

Oprócz spółdzielni produkcyjnych na terenie gminy działały też Państwowe Gospodarstwa Rolne. Z kontroli przeprowadzonych przez Komisję Kontroli Społecznej wynika, że nie prowadziły one odpowiedniej polityki gospodarczej. W 1953 r. stwierdzono np., że maszyna, którą otrzymał PGR w Witkowie uległa zniszczeniu ponieważ pracownicy jej  nie zabezpieczyli[13]. Z poniżej zamieszczonej tabeli możemy się dowiedzieć w jakich gromadach działały PGR-y[14].

TABELA 17

MIEJSCOWOŚĆ

AREAŁ W HA

                  ROBOTNICY

stali

sezonowi

SŁUSZEWO

247

26

 

LISEWO

457

27

7

PŁACZEWO

229

10

10

ŁĘTÓW

649

39

11

GARTKOWICE

298

26

5

LUBLEWKO

414

37

12

LUBLEWO

390

36

20

WITKÓW

336

25

2

MIERZYNEK

508

30

16



[1] D. Jarosz, op. cit., s. 22.

[2] Ibidem.

[3] Ibidem.

[4] APG OG, GRN, Protokoły z posiedzeń GRN 1951, 03.05.1951.

[5] Ibidem, Protokoły z posiedzeń GRN 1952, Referat sprawozdawczy na akcję omłotową 1952.

[6] Ibidem, Protokoły z posiedzeń GRN 1951, 30.05.1951.

[7] Ibidem, Protokoły z posiedzeń Prezydium GRN w Gniewinie 1954, 03.03.1954.

[8] Ibidem, Protokoły z posiedzeń GRN 1952, Sprawozdanie z przebiegu akcji jesiennej na terenie gminy Gniewino, 08.01.1952.

[9] Ibidem, Protokoły z posiedzeń GRN 1954, Sprawozdanie z przebiegu kampanii wiosenno-siewnej 1954.

[10] Ibidem, Protokoły z posiedzeń GRN 1953, 17.10.1953.

[11] Ibidem, Protokoły z posiedzeń GRN 1954, Sprawozdanie z przebiegu kampanii wiosenno-siewnej 1954.

[12] Ibidem, Protokoły z posiedzeń Prezydium GRN 1953, 19.03.1953.

[12] Ibidem, Sprawozdanie z osiągnięć Gminnej Spółdzielczej.

[13] Ibidem, Protokoły z posiedzeń GRN 1953, 29.12.1953.

[14] Ibidem, Protokoły z posiedzeń Prezydium GRN 1953, 19.03.1953.

 
Dzisiaj stronę odwiedziło już 1 odwiedzający (1 wejścia) tutaj!
Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja