Sołectwa

[1]. Terytorium gminy uległo kilkakrotnie zmianom. W 1946 r. skierowano wniosek do Powiatowej Rady Narodowej z prośbą o odłączenie od gminy gromady Sławko i przyłączenie jej do gminy Choczewo w zamian za majątek państwowy Chynów[2]. W 1947 r. PRN rozpatrzyła pozytywnie prośbę mieszkańców i w związku z nią wydała rozporządzenie, iż nie stawia ona żadnych przeszkód co do włączenia gromady Sławko do gminy Choczewo pod tym warunkiem, że w zamian za to gmina Gniewino otrzyma Chynów i Dąbrówkę[3].

            Na początku 1950 r. w skład gminy wchodziło 10 gromad o łącznej powierzchni 118,2 km[4]. Z przeprowadzonego jednak kilka miesięcy później spisu powszechnego wynika, że do Gniewina należało 11 gromad, tj. Gniewino, Kostkowo, Lublewo, Łętowo, Mierzyno, Perlino, Salinko, Salino, Słuszewo, Tadzino, Bychowo. W skład gromady mógł wejść majątek, kolonia lub sioło, czyli wieś. Poniżej zaprezentowana została tabela, z której wynika dokładnie, co wchodziło w skład poszczególnych gromad. [5]

Tab. Spis gromad z 1950 r..

Gminy były podzielone na sołectwa, czyli wieś lub sąsiadujące ze sobą wsie bądź też inne tereny, na których występowały wspólne problemy społeczno - gospodarcze i gdzie mieszkańcy, którym przysługiwało prawo wyboru do GRN, odbywali zebrania wiejskie w celu omawiania wspólnych spraw dotyczących sołectwa[6]. Prawo uczestnictwa w tych zebraniach mieli mieszkańcy niezależnie od wykonywanego zawodu czy płci. Organem wykonawczym zebrania wiejskiego był sołtys lub podsołtys. Z kwestionariuszy osobowych możemy się dowiedzieć skąd przybył sołtys, jaki był jego stan cywilny, jakie posiadał wykształcenie, możemy także uzyskać podstawowe informacje na temat jego rodziny. Przytoczę tu przykład sołtysa wsi Mierzyno. Na podstawie formularza dowiadujemy się, że urodził się on w gminie Koroszyn w powiecie bielsko-podlaskim w 1908 r. Dalej czytamy, że przez 39 lat prowadził tam gospodarstwo. W 1947 r. został wysiedlony na Ziemie Odzyskane, gdzie też otrzymał gospodarstwo rolne. Pomocnikami sołtysów byli podsołtysi, którzy także byli zobligowani do wypełniania owych formularzy. Dodam, że podsołtysi byli wybierani w wyborach jawnych[7]. Każdy z sołtysów gminy Gniewino posiadał: pieczątkę, księgę statystyczną, teczkę z aktami, księgę meldunkową, świadectwa pochodzenia zwierząt, kwestionariusz podatkowy, zeszyt kontrolny oraz zeszyt szarwarkowy.  Dla sołtysów organizowano specjalne kursy w Jelitkowie[8].

            Analizując poniżej zamieszczoną tabelę nie trudno dojść do wniosku, że większość osób sprawująca funkcję sołtysa należała do partii związanej z ówczesnym systemem rządzącym.

Tab. Przynależność partyjna sołtysów.

Zdarzało się, że niezadowolona społeczność zgłaszała do Gminnej Rady Narodowej wniosek o zmianę sołtysa lub też sam sołtys składał rezygnację. Za przykład może posłużyć podanie sołtysa gromady Mierzyno, w którym czytamy: Ja niżej podpisany Bodniak Feliks uprzejmie proszę Prezydium GRN w Gniewinie o zwolnienie mnie z sołectwa poniewarz pełniłem sołectwo od 15.01.1950 do dziś dnia przez ten czas iestem zadłuzony w szarwarku za ubiegłe trzy lata  [...] które to obciążenia muszę wykonać i wykonam ale nie potrafię prowadzić nadal sołectwa bo nie w stannie jezdem obrobić należycie gospodarstwo i wywiązać się z planów wobec Państwa. A przytym choruje na astmę[9].

            Sołtysi jako wynagrodzenie otrzymywali pieniądze za podbicie dokumentu swoim stemplem, a ponadto raz na rok honorarium od każdego numeru domu mieszkalnego[10]. Byli też zwolnieni z szeregu prac na rzecz państwa, np. od wywózki drzewa z lasu[11].